مروری بر دریچه چهارم
برای اولین بار که با دریچهی چهارم مواجه شدم، میزانِ حجمش برایم جالب توجه بود! فکر نمیکردم که بشود اینقدر از «بیمعمار» گفت. هیئت تحریریه موضوعی را برگزیدهاند که غیرملموستر از موضوع شمارههای قبلی است. دستهبندی مطالب به بیشتر تنوع مطالب کمک کرده. در اولین و مفصلترین بخش، جستارهای مربوط به پرونده آمده. هر نویسنده تاویل خود را از بیمعمار بیان میکند. دامنه موضوعات گسترده است. هر کسی از هر دری سخن گفته و بیمعمار خود را توضیح میدهد. برداشتّها ضرورتا همسو نیست. بعضی در جهت تایید بیمعمارند و بعضی آن را توهم میپندارند. تقابل آراء و تنوع اندیشهها برجستهترین خصوصیت «جستار ویژه» است.
در بخشهای دیگر هم ردپای بیمعمار را مییابم. در «بررسی»، کافههای بیمعمار مورد نقد قرار گرفته؛ قالب این بخش برای من بدیع، جذاب و آموزنده بود. چند دانشجو به زبانی ساده و در متنی کوتاه، یک بنا را نقد کردهاند. قالبی است که به خوانندگانِ آشنا با آن کالبد کمک میکند تا یاد بگیرند که چگونه ببیند، به چه چیزهایی توجه کنند و حتی چگونه نقد کنند. «برگردان» بخش جالبتوجه دیگری است که حرفهای منتقدی غربی را از بیمعمار بازگو میکند؛ آنهم از منبعی دسته اول که ما ایرانیها معمولا کمتر از آن بهره میبریم. «انگارهها» از دیدگاه استادهای خودمان دربارهی بیمعمار میگوید؛ آن هم به زبانِ اسکیس. صادقانه بگویم: از این که استادها به فراخوان مجله تمایل نشان داده و آثار خود را در معرض تماشا میگذارند بسیار خرسندم. چرا که در حقیقت خود را در معرض قضاوت و نقد گذاشته اند.
آخرین بخش مربوط به پرونده، «انگارهها» است و بنظرم، حسن ختامی است تاملبرانگیز از بیمعمار؛ از دردی میگوید که چشمهایمان نسبت به آن سِر شده. انگاری که گدایی را به تصویر کشیده که این روزها زیاد جلویمان سبز میشود و دیگر آن را جدی نمیگیریم؛ در حقیقت به کل مسالهای را فراموش کردهایم. با دیدن این انگارهها با نشانهای از بیمعمار آشنا میشوی که قرار است از این به بعد هرگاه نگاهت به آن افتاد چند لحظهای را به بیمعمار بیندیشی! دریچهی شمارهی چهارم دوستداشتنی است؛ چرا که با هر دیدگاهی آن را بخوانی، نگاهت را نسبت به موضوع کاملتر میکند.
برای تهیهی مجله دریچه میتوانید از طاقچه اقدام کنید.